Os catedráticos de romano miran moito que leves as lentes limpas

De lembrar unha data de abril, a maior parte da xente adoita lembrar o 20. Por isto dos Celtas Cortos. Hola, chata, ¿cómo estás? Ese 20 de abril era do 90, se non me falla a memoria de todos os peches de verbena galega que puiden presenciar nos meus 21 anos. Son estes, os 21 anos, digo, os que me impiden unha analepse tal que traspase o milenio. Nos 90 nin nacera. E o meu tampouco foi un 20. Foi un 14. E será como cantou Jesús H. Cifuentes, que es que estaba aquí sola, me había puesto a recordar. 

Hai un par de abriles xa desta anécdota. Non sei tampouco canto de anecdótico e canto de meditado lerá cada quen na historia, pero é que precisamente o premeditado precisou do espontáneo para se deixar acontecer. Explícome. Ese 14 de abril citárame no seu despacho, poñámoslle por nome, Sofía. Que subise ao departamento de Dereito Romano, que me quería comentar un par de puntos sobre as prácticas de sucesións que lle entregara. Eu esa escaleira non a subo. Que si, tía, como non a vas subir? Dígoche que non, que está todo escuro, non sei nin en que corredor está o departamento de romano. Acompáñote eu. Que non, que vergoña, e que fago peto, agardo, entro directamente...?

Pode pasar, o despacho está aberto. A voz era do, poñámoslle por nome, catedrático Ramírez, quen aos dezanove anos me semellaba unha sorte de ente mitolóxico cuxa docencia te abonaba inevitablemente á segunda matrícula. E á terceira. E á cuarta. Indicábame, asomando o dedo índice pola costura da manga do seu traxe de smoking negro —que me pregunto eu por que será necesario un smoking negro para explicar sucesión hereditaria, se o último pater familias debeu morrer hai case dous mil anos— a porta do despacho do lado, o da miña profesora. Entrei. O espazo deixábase iluminar amablemente polo sol de media tarde, que xa era mediados de abril, que xa se lle notaba aos días. Sofía puxo as gafas e instoume a tomar asento. O que me suaban as pernas sabémolo aquel asento e mais eu. 

Rivas, un exercicio moi notable. Gran capacidade de redacción. No quinto exemplo o grao de parentesco cognaticio sería de cuarto grao colateral, non terceiro. E no caso da neta emancipada, estaría esta sometida á patria potestade do seu propio pai, xa que a nai casou cun manu. As miñas pupilas seguían a áxil traxectoria da xema do seu dedo índice a través dos cristais graduados das miñas lentes, que xa podía telas limpado mellor, que os catedráticos de romano miran moito que leves as lentes limpas. Siga vostede levando a materia ao día e superará o exame sen maior dificultade, vexo que no semestre anterior acadou unha boa cualificación. Si. Sorriso. Sorriso. Que calor fai neste despacho. Sorpréndeme que unha alumna do seu rendemento non se presentase a todos os exames. Sorriso. Sorriso. Definitivamente fai moita calor neste despacho.

Non sei que se me pasou pola cabeza saturada de latinajos xurídicos naquel momento, probablemente a decisión xa estaba madura no meu subconsciente e avoguei por aquilo de para lo que me queda en el convento, me cago dentro. 

Estou pensando en deixar a carreira. 

As palabras saíronme de corrido, como se o aire levase a presión moito tempo na miña boca e se deixase expulsar con tanta forza que me limpou os cristais das lentes. Advertín na expresión da profesora Sofía un leve aceno de sorpresa e, acto seguido, algo que se parecía bastante á condescendencia. A miña propia expresión, por outra parte, debía de parecerse máis a algo así como estabaindobenparaquedixechesisoaestaseñoradálleigual.

Esperaba unha resposta. Ou, mellor, esperaba que non houbese resposta. Que me deixe levantarme e irme ou quedarei pegada a este asento. Cantos segundos van xa de silencio. Diga algo. Non diga nada. Reaccione. E Sofía dirixiu as lentes, que me pareceron limpísimas, cara ao folio das miñas prácticas, e un instante despois miroume a min. Rivas, cantos anos ten vostede? Dezanove. E dígame, Rivas, vese vostede o dobre da súa vida dedicándose a isto? Non o sei. Non, creo que non. Entón xa o ten. Mire, eu quero que se quede. Quizaisaestaseñoranonlledátanigual. Pero a vida dura moitos anos, e falo con coñecemento de causa, como para pasala establecendo se o parentesco entre os fillos do pater familias é agnaticio ou cognaticio se iso non a fai apagar a lámpada da mesiña cada noite coa conciencia de ter medrado no que lle corresponde. Esvarou a palabra filoloxía naquel despacho. Galega tamén asomou. E véselle a vostede unha habilidade de composición escrita que dista do común, Rivas, non se peche portas.

A porta que pechei foi a do despacho cun sorriso de orella a orella. Baixei as escaleiras que me negara a subir apenas vinte minutos antes coa convicción de quen deglute as palabras que leva meses mastigando. E ese corredor non parecía tan escuro. E ese smoking do catedrático Ramírez seguro que o pon para non ter que pensar que vestir polas mañás, como o máis común dos mortais. E agora que fago. E como o digo. E como vou deixar algo que se me dá ben. De súpeto facía frío. Que xa saíra da facultade, que aínda era abril, que ás tardiñas aínda refrescaba.

De Sofía pouco máis souben. Funlle ao exame, a ela si, por aquilo de non marchar en débeda. Deixei o semestre a medias e aínda que non me caguei no convento, a dentro tampouco volvín. Non sei se Sofía se acordará de min, Ramírez desde logo que non —e case o agradezo—, e probablemente nunca chegue a ler estas liñas. Con todo, non podería asinalas sen recoñecerlle a porcentaxe de culpa de que as estea a escribir, un par de abriles despois, sentada no mesmo escritorio no que esvarou —e por fin, deixei caer— aquel filoloxía e aquel galega. 

E gustaríame contarlle que xa non uso gafas. 

E gustaríame agradecerlle que me ensinase algo de sucesións e moito máis de apagar a lámpada da mesiña medrando no que me corresponde —que ademais así, polas mañás, costa menos acendela—.

E permitindo que acabe esta anécdota pouco anecdótica quen a empezou, Jesús H. Cifuentes, conferireille o luxo de musicar en certo ton poético a despedida entre a Sofía que non se chama Sofía e mais eu. Pues nada, chica, lo dicho. Hasta pronto, si nos vemos. Yo sigo con mis canciones. Y tú sigue con tus sueños.  

Noela Rivas