ABAU 2022. Do que hai no fondo do sumidoiro
Gabriel Plaza ten dezaoito anos e acaba de verter todo o seu futuro polo sumidoiro. O flamante (polo recente e polo brillante) 13,964 que obtivo nos exames de acceso á universidade, esa decena de folios nas que en setenta e dúas horas se decide a valía académica de milleiros de potenciais estudantes universitarios en base á capacidade memorística da que dispuxeron nas últimas tres semanas, quedou reducido a mingallas. Da perfección que representa o 14 sepárao un exiguo 0,036. Practicamente acadou o máximo, de non ser por esa físgoa de imperfección. Aínda que, como non moita xente sabe, pola imperfección entra o sentido común.
Plaza puido ser calquera outro estudante. Ben se tería entendido que o inmaculado expediente que enchese titulares nestes días fose o dun futuro médico, enxeñeiro ou matemático. Entón, Gabriel só tería que preocuparse de sorrir para a foto e corroborar o feliz que se atopa de que os seus esforzos obtivesen un bo resultado. Mais como na súa matrícula na Complutense de Madrid figurará o grao de Filoloxía Clásica, o mozo causa "sorpresa", suscita "bromas" e é obrigado a expoñer un "motivo". É dicir, ten que rescatar o seu trececonnovecentossesentaecatro do fondo das cloacas e convencer ao mundo de que non, non cheira mal. E non, non está cheo de ratas.
Un auténtico desperdicio. Unha cualificación desorbitada abocada á cola do paro. Un insulto ás posibilidades que lle ofrece o sistema. Cun simple aprobado tería entrado igual, para que esforzarse tanto? Porque xa se sabe que a ABAU é un mero trámite e só é xustificable tamaño esforzo se a nota de corte o esixe. Estudar por gusto non é unha opción. Plasmar o traballo de dous anos de extenuante bacharelato por orgullo e consecución de auto-recoñecemento persoal, cando a cifra que abre as portas da túa facultade non o require, é considerado un acto de vaidade. Coñecer a túa vocación aprendendo está fóra de lugar. Ou no lugar axeitado, se cadra que esa vocación se escribe en números e non en letras (e menos en alfabetos extintos, que aberración!).
Hai quen, crendo facerlle un favor, alaba que escollese "o camiño difícil", que antepuxese "a súa felicidade" e que depurase a súa elección dos prexuízos sobre as "saídas". E Gabriel, coa maioría de idade tan recentemente estreada que aínda recende a novo e o peso da decisión que segundo lle contan (como nos contaron a todos) determinará o resto da súa vida (porque tamén é sabido que a vida remata aos dezaoito anos), fixo todo iso ao elixir botar os próximos catro anos formándose no que lle gusta. Todo. O do camiño difícil, o da felicidade e o dos prexuízos. Aínda que, ao meu parecer e seguramente ao dalgún que outro desconsiderado que comparta a miña falta de incredulidade ante a decisión do madrileño, o rapaz non vén de facer senón o mesmo que o resto dos 10.654 individuos que conforman o alumnado que se presentou este ano á arqui-coñecida selectividade: escoller a carreira que prefire dentro das súas opcións.
O feito de que se exhiba como rara avis só evidencia a sanguenta falta de información á que nos condena o noso propio sistema educativo, no que o triunfo debe vir inconfundiblemente maquetado en forma de aplicación práctica. E ancorados a esa concepción pragmatista do progreso botamos as mans á cabeza cando alguén berra demasiado alto que oes, ti, igual o interese polos produtos do humano como humano e non como máquina tampouco están tan desfasados. Como vai ser iso! Acaso che curan unha perna rota unha morea de datas e guerras? E que me dis da investigación contra o cancro, como farás que avance aprendendo declinacións? Por non mencionar a mellora da tecnoloxía que tantas facilidades trouxo á sociedade, contribuirás a que prospere lendo a Quevedo?
Non, dende logo que non. E, honestamente, menos mal que non. O que farei será escribir unha historia (con minúscula) impregnada de Historia (con maiúscula) grazas á que Xabier, que ten que pasar o verán coa perna escaiolada e non pode ir á piscina cos seus amigos, descubrirá por que ao bisavó se lle levan flores á cuneta e non ao cemiterio, e quizais, cando medre, procurará que caian máis pétalos sobre as tumbas e menos sobre as estradas. Non avanzará a efectividade do tratamento de quimioterapia de Irene grazas a min, pero o poema que ten marcado cunha dobrez na páxina á que se aferra para non perder a vontade de seguir respirando (nin a estrofa na que a gardou) levará a miña sinatura. E non, claro que non contribuirei ao avance das novas tecnoloxías, pero precisamente debido ao smartphone de última xeración que nunca inventarei, Antón poderá recordar que na última conversa que tivo coa avoa, a falta de pantalla, decidiu mirala aos ollos.
Certo é que sen escaiola, sen tratamento e sen tecnoloxía de pouco servirían as flores, os versos e as miradas. Pero é que tamén sucede que sen flores, versos e miradas de pouco servirían as escaiolas, os tratamentos e a tecnoloxía, e esta última parte é a que soe atragoársenos. Tampouco nos culpo, porque é a máis complexa de ver. De feito, nin sequera se ve. É a parte que se sente, e os sentimentos, como produto do ser humano como humano, e non como máquina, son sempre máis molestos que a apracible e mecánica rendibilidade dun motor. Todo o que non solda ósos, constrúe infraestruturas ou permite que nos comuniquemos a quilómetros de distancia non ten valor. Non importa se os ósos, unha vez reunidos, van empuñar unha arma; se a infraestrutura se vai erixir nun muro que separe a negros de brancos; se a comunicación transoceánica vai facer xermolar a soidade de quen durme ao noso carón.
Por desgraza, e mentres sigamos existindo en forma de Humanidade (circunstancia da que, malia os notables esforzos de deshumanización cos que contamos na nosa traxectoria como especie, aínda non logramos desprendernos), debo advertir de que os saberes de humanidades vannos seguir sendo moi necesarios. E mentres Gabriel, e os que sucedan a Gabriel, e os que sucedan aos que sucedan a Gabriel sigan tendo que enfrontar notas de conmiseración, perplexidade e falsa admiración disfrazada de condescendencia, e sobre todo canto máis teñan que enfrontalas, máis necesarios serán. Na man de cadaquén está o grao de cegueira ao que decida subxugarse para redimirse da incomodidade de indagar máis aló do que lle contaron que era válido.
Noela Rivas
Comentarios
Publicar un comentario