Bravas

 

Se se busca no dicionario da Real Academia Galega o significado do termo bravo, -a, a primeira acepción que aparece defíneo como '[Animal] que vive en liberdade, sen domesticar' e proponse como sinónimo salvaxe. Porén, se seguimos descendendo nos significados, batemos con outros, tales como '[Persoa] que é violenta, de mal carácter' ou 'Que resulta desagradable ao tacto, ao gusto etc.' Xa ao final de todo, recóllese unha derradeira acepción, baixo a forma de interxección, definida como 'Exclamación de agrado ou entusiasmo'. Pode semellar, a priori, contraditorio. Como poden caber nun mesmo termo a liberdade, a violencia, o desagrado e o entusiasmo? Se o xulgades imposible, convídovos a que lle botedes unha ollada aos 90 minutos da final do tan polémico Benidorm Fest que emitiu La 1 de Televisión Española a pasada noite.

Á marxe do descontento xeral que xerou a -cuestionada e, en efecto, cuestionable- decisión do xurado e a proclamación de Chanel como representante de España en Eurovisión, e afastándome tamén da valoración positiva ou negativa que poida desprenderse das diferentes actuacións a nivel musical, escénico ou interpretativo -pois carezo de coñecementos suficientes para realizala-, o que eu destaco da gala de onte é o seguinte: a reacción ante o fenómeno Tanxugueiras.

Quen máis quen menos, xa fose seguidor do concurso ou, como unha servidora, se interesase pola final de xeito casual ante o balbordo que causou nas redes sociais, leu, escoitou, bailou ou mesmo se emocionou co seu Terra. As expectativas eran francamente altas, a vantaxe da que gozaban nas enquisas resultaba evidente e a posibilidade de representar un país en toda a súa diversidade ante o continente europeo ía collendo cada vez máis forza. Ata que, coma sempre, o diverso produce rexeitamento. O rexeitamento produce indignación. E a indignación, como isto é Galiza, tornará resignación. Se xa o dixo Castelao, mexan por un e hai que dicir que chove. Quizais, así, se entenda mellor a relación da liberdade e o entusiasmo co desagrado.

O orgullo polo propio, a actualización da cultura tradicional ao século XXI sen perder o xeito das nosas nais e a irrupción do noso a golpe de aturuxo nun escenario que traspasa as fronteiras de Galiza recibiron unha valoración, como ocorre sempre que se cruzan determinadas fronteiras -xeográficas ou non, iso xa o deixo á conciencia de quen estea a ler-, como mínimo, insultante. E Tanxugueiras, malia contar co apoio da maior parte dos espectadores, nin cheirou o primeiro posto. A reacción na rede non se fixo esperar, e a xenreira de todos os que confiaran en exceso nun sistema no que a inclusión dunha composición escrita en linguas cooficiais non é máis ca unha anecdótica anomalía adoptou a forma de milleiros de chíos cargados de reivindicacións que excedían enormemente o musical. E eu pregúntome: estamos tan afeitos á aldraxe que é necesario que nola emitan en formato de festival, nunha canle nacional e ante case dous millóns de persoas para que reaccionemos contra ela?

A febre do Benidorm Fest pasará. As proclamacións telemáticas de independencia que sucaron a Internet esta madrugada ficarán no esquecemento. E do interese pola música na nosa lingua, que quizais empape algunha que outra discoteca de Galiza este verán, non se saberá nada dentro duns meses unha vez que un pase de Ponferrada. Todo porque neste noso país só lembramos quen somos cando nolo negan, unicamente sentimos orgullo se recibimos unha mínima aprobación externa e nin sequera somos quen de protestar ante a falta crónica de recoñecemento a non ser que alguén nos deixase mollar os beizos no mel do triunfo durante 2:59 minutos. E iso non ten máis nome ca o de covardía.

Pero cando é tan evidente, tan flagrante que roza o obsceno, aí dóenos. E a voz de Natalia Calderón confirmándonos, unha vez máis, que o oco nos quedou grande, pícanos. Entón berramos, pedimos, proclamamos. Hai mesmo quen se bota contra quen ocupa os postos que nos superan -crendo que minorizar o dos demais é enaltecer o propio, o cal resulta irónico para calquera que conte cunha mínima noción do que foi a Historia de Galiza-. E enfadámonos. Enfadámonos moito. Porque a ver como vai ser iso de que nos represente máis unha canción en inglés ca unha en galego, ou que valla máis un meneo de cacha ca un meneo de trenza. A avalancha masiva e desorganizada de reivindicacións viscerais e, aínda que en ocasións moi ben argumentadas, ineficaces, invade as nosas conversas, interaccións e publicacións. E crémonos con dereito a que se nos recoñeza o que nin nós mesmos poñemos en valor. E politizamos un concurso de cancións pero despois ínchasenos o peito porque os nosos fillos van a un colexio bilingual, aínda que non saiban o que é o dengue ou a monteira. E escandalizámonos cando nos din que o que nos identifica é te adulzo la cara con jugo de mango, se te dispara cuando la prendo en lugar de aí veñen pra quedar esas bravas gorxas de fondo cantar, pero despois consumimos de forma recorrente contido no que a sexualización da muller é o noso pan de cada día. 

E aínda temos a vergoña de sorprendernos. Polo menos, que sirva para facer autocrítica e para convencernos de que ter, témolo, e cando o sacamos a relucir, non só somos nós os que o vemos. Agora toca sacalo a relucir máis a miúdo, para que cando se produza a próxima inxustiza, que se producirá, polo menos o chío que publiquemos en Twitter a prol do noso non sexa o primeiro e único que hai no noso perfil.

E escrito isto, BRAVAS, Tanxugueiras, como adxectivo e como interxección, na nosa man está decidir con que acepción.

Noela Rivas